ALMANYA-ISSA MINING ÇALIŞTAYI İZLENİMLERİ

ISSA Mining Çalıştayı ile ilgili izlenimleri anlatan bu yazı, TKİ Kurumu İş Sağlığı ve Güvenliği Daire Başkanı Sayın Mehmet UYGUN'la birlikte hazırlanmıştır.

Detaylı PDF hali için tıklayınız...

1. GİRİŞ

Daha güvenli ve bilinçli madencilik faaliyetlerinin sürdürülebilmesi ve bu konuda özel sektöre de rehberlik edilebilmesi amacıyla, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın öncülüğünde dünyadaki madencilik çalışmaları, teknoloji, mevzuat ve iş güvenliği yönünden  incelenmektedir.

Daha önce konuyla ilgili yabancı ülkelerde bir dizi teknik incelemeler yapılmış, Bakanlığımız bünyesinde konusunda uzman uluslararası saygınlığı olan kişilerin katılımıyla da bir dizi çalıştaylar gerçekleştirilmiş ve yenilerinin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.

Bu kapsamda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının talimat ve önerileri doğrultusunda, 24-27 Ağustos 2014 tarihleri arasında Almanya Frankfurt’ta gerçekleştirilmiş olan 20. İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi (XX. World Congress on Safety and Health at Work 2014, Frankfurt)’nin ardından 28 Ağustos - 3 Eylül 2014 tarihleri arasında Almanya’nın çeşitli yerlerindeki sektörlere ait işyerlerinde, açık ocak ve yeraltı maden ocaklarında gerçekleştirilmiş olan İSSA Mining Çalıştayı’na katılınmıştır.

Söz konusu çalıştaya T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Dr. Nevzat KAVAKLI, TKİ Kurumu Genel Müdürü Mustafa AKTAŞ, TTK Genel Müdürü Burhan İNAN ve ÇSGB İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü Kasım ÖZER, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Asistanı Maden  Mühendisi Serdar Çulha’nın yanı sıra;

Kurumumuzdan:

1. Mehmet UYGUN – TKİ İş Sağlığı ve Güvenliği Daire Başkanı,

2. Metin AKTAN – Maden Mühendisi, Genel Müdür Danışmanı

katılmışlardır.

27 Ağustos -3 Eylül 2014 tarihleri arasında  ISSA Mining tarafından düzenlenen Çalıştaya ve Teknik Gezilere 20 farklı ülkeden 40’a yakın temsilci katılmıştır.

28-29 Ağustos 2014 tarihlerinde söz konusu Çalıştay gerçekleştirilmiş olup, katılımcılar ülkelerindeki  İş  Sağlığı ve Güvenliği konularına ilişkin sunumlar yapmış ve sıfır kaza yaklaşımına ilişkin 7 kural üzerinde bilgi ve tecrübe paylaşımında bulunmuşlardır.

30-31 Ağustos 2014 tarihlerinde hafta sonu olması ve çoğu kurum ve kuruluşun kapalı olması nedeniyle kültürel faaliyetler gerçekleştirilmiştir.

1 Eylül 2014 tarihinde Ludwigshafen’de bulunan yaklaşık 40 bin kişinin çalıştığı kimya alanında faaliyet gösteren BASF Şirketi’ne ve Hockenheim’de bulunan Alman Yol Güvenlik Konseyi’ne ziyarette bulunulmuş ve burada uygulanan İş Salığı ve Güvenliği konularında bilgi alınmıştır.

02 Eylül 2014 tarihinde Limburg’da bulunan Kireçtaşı Açık Ocağı ziyaret edilmiş ve İş Sağlığı ve Güvenliğine ilişkin olarak uygulanan yöntemler hakkında bilgi alınmış ve tesisler teknik olarak ziyaret edilmiştir.

03 Eylül 2014 tarihinde de RAG Prosper Haniel yeraltı maden ocağına teknik inceleme ziyareti gerçekleştirilmiştir.

Çalıştaya ait genel program altta yer almaktadır:

TARİH	YER	KONU
28.08.2014	Maikammer, BG RCI OSH Academy, (BG RCI Eğitim Akad)	ÇALIŞTAY
29.08.2014	Maikammer, BG RCI OSH Academy, (BG RCI Eğitim Akad)	ÇALIŞTAY
01.08.2014	Ludwigshafen, Hockenheim	BASF Kimya Tesisleri’nin İş Güvenliği ve Sağlığı yönüyle; Hockenheim yarış pistinin de yol emniyeti ve Alman Yol Güvenliği Mevzuatı yönüyle incelenmesi ve ileri sürüş teknikleri konusunda tecrübe edinilmesi.
02.09.2014	Limburg, Oberhausen	Limburg’taki SchaeferKalk (Lime) kireçtaşı ocağı ve Oberhausen’deki RAG Akademisi eğitim tesisleri ziyareti.
03.09.2014	Ruhr Bölgesi-Prosper Haniel	Prosper Haniel yeraltı maden ocağı (900 m. derinlik) teknik ziyareti.

4 Ekim 1927’de Brüksel’de, Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Organizasyonu çatısı altında kurulmuş olan ISSA (International Social Security Association), Uluslararası Sosyal Güvenlik Derneği anlamına gelmektedir. 9 Avrupa ülkesinden 17 ulusal enstitünün katılımıyla ilk yapısı oluşturulmuştur.

ISSA’nın ilk başkanı, 1930-1931 yılları arasında görev yapan Alman Helmut Lehmann’dır.  Derneğin kuruluş amacı, hızla endüstrileşen Avrupa’da meydana gelen iş kazaları, iş hastalıkları ve işçi hakları doğrultusunda daha güvenli ve sosyal sorumluluk bilincine sahip bir ortam oluşturmak ve konuyla ilgili eğitim faaliyetleri vererek çeşitli konferanslar ve çalıştaylar düzenlemektir.

ISSA şu anda, dünya genelinde 150’den fazla ülkede 340’tan fazla organizasyonu gerçekleştirir hale gelmiştir.

ISSA Mining ise ISSA’nın 13 uluslararası kolundan sadece bir tanesidir. Her yıl uluslararası ve yerel çeşitli konferanslar ve çalıştaylar düzenleyerek, iş sağlığı ve güvenliği kültürünün gelişimine katkıda bulunmaktadır.

ISSA Mining:

·      Madencilikte daha güvenli ve sağlıklı bir iş ortamı sağlama ve sağlanmasına eğitim yoluyla destek olan,

·      Bağımsız ve uluslararası,

·      Kar amacı gütmeyen,

·      Uluslararası kabul edilebilirliği olan,

·      Tüm madencilik sektörünü hedef alan bağımsız bir kuruluştur.

ISSA Mining’in amacı:

1.      Madencileri olası iş kazalarından korumak, daha sağlıklı bir iş ortamı sağlamak;

2.      Çalışanları ve yöneticileri sorumlulukları konusunda eğitmek ve desteklemek;

3.      Sosyal güvenlik ve sigortalılığı geliştirme;

4.      Uluslararası standartlarda kabul edilebilir bir çalışma ortamı sağlanmasını destekleme;

5.      Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı politikalarının geliştirilmesine katkıda bulunmak;

Olarak sıralanabilir.

ISSA Mining Üye Durumu:

Kurumsal Üyelikler	Dünya genelindeki enstitüler, kuruluşlar, dernekler	40
Normal Üyelikler	Bireysel	38
Toplam		78

Ocak 2013 tarihinde TKİ’nin kurumsal üye olduğu ISSA Mining’e, Temmuz 2013 tarihinde Çalışma ve Sosyal Bakanlığı da kurumsal olarak üye olmuştur.

2. ÇALIŞTAY VE TEKNİK GEZİ İZLENİMLERİ

28 ve 29 Ağustos 2014 tarihlerinde Maikammer’deki BG-RCI eğitim tesislerinde söz konusu çalıştay yapılmış olup, 30 ve 31 ağustos 2014 tarihlerinde ISSA Mining yetkilileri ve ülke temsilcilerinin de olduğu grupla kültürel çalışmalara katılınmıştır. 1-3 Eylül 2014 tarihleri arasında da yine aynı grupla teknik inceleme gezileri yapılmıştır.

2.1. ÇALIŞTAY

28 Ağustos-29 Ağustos 2014 tarihleri arasında  ISSA Mining tarafından düzenlenen Çalıştaya 20 farklı ülkeden 40’a yakın temsilci katılmıştır.

Çalıştay Alman Kaza Sigortaları Kurumu BG RCI tarafından eğitim programları için 1989 yılında açılan Maikammar Eğitim Tesislerinde başlamıştır. Eğitim tesisleri 140 adet tek kişilik oda, toplantı, eğitim, spor salonları, laboratuvarlar ve güzel bir çevre düzenlemesi ile geniş bir alana kurulmuştur.

Çalıştay, ISSA Mining Başkanı Bay Teodor Bulhoff’ün açılış konuşması ile başlamıştır. Konuşmasında ISSA tarafından şekillendirilen “Vision Zero (Vizyon Sıfır)” yaklaşımı hakkında genel bilgiler sunulmuştur. Bu konu ileri bölümlerde detaylandırılacaktır.

ISSA Mining Genel Sekreteri Bay Helmut EHNES ise, 30 yıldır Alman Kaza Sigortaları Kurumunda denetim görevlerini sürdürürken ISSA’da da görevinin sürdürdüğünü belirtmiş ve konuyla ilgili çeşitli örnekler vererek açıklamalarda bulunmuştur.

RAG kömür işletmelerinde İSG konularında sağlanan başarının anahtarlarını Bay Ehnes şöyle sıralamıştır:

1. Eğitimler üst ve orta düzey yöneticiler için ayrı ayrı planlanmalıdır. İSG alanında ilerleme için üç önemli husus vardır. Bunları: “eğitim, eğitim, eğitim” olarak tanımlamak gerekir.

2. Teknolojide meydana gelen gelişmeler yakından takip edilmeli ve madencilik sektöründe uygulanması sağlanmalıdır.

3. Takım çalışmasına önem verilmelidir.

4. Daha çok kömür, daha çok güvenlikle mümkündür (More Coal – Safety Coal). Tüm işletmeciler, kendilerini yarı işletmeci, yarı iş güvenlikçi olarak tanımladıkları bir sistem içerisinde çalışmalıdır.

5. Madencilikte, sıfır kaza bir hayal değildir. 

Türkiye Sunumu:

İş sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü Kasım ÖZER, iş sağlığı ve güvenliği konularına ilişkin son mevzuat gelişimlerini ve konuyla ilgili yaptıkları çalışmaları anlatmıştır.

Kasım Bey’den sonra TKİ Genel Müdür Danışmanı Metin AKTAN, Türkiye kömür rezervleri ve elektrik üretimindeki potansiyelleri hakkında bilgi vermiş, iş sağlığı ve güvenliği konusunda başta TC Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın önderliğinde dünyadaki uygulamalarla ilgili araştırma yaptıklarını ve sıfır kaza konusunda gereken her tür bilgi birikimini almak istediklerine dair bir sunum gerçekleştirmiştir.

2.1.1. GRUP ÇALIŞMALARI

29.08.2014 tarihinde yapılan sunumların arkasından, katılımcılar 8 ayrı gruba ayrılarak grup atölye çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Tespit edilen grupların her birine görev tanımlarını içeren bir metin verilerek; bu konuda görüşler oluşturulması istenmiştir. Özellikle yukarıda da belirtilen 7 altın kural uygulamalarını ve sistematiğini sağlamaya yönelik tespitler elde edilmiştir.

Yapılan çalışmalarda öne çıkan hususlar şunlardır:

ü İSG’de sosyal ağlardan faydalanılmalıdır.

ü İnternet ortamında fotoğraflarla bazı betimlemeler yapılabilir. İyi liderlik örnekleri vs.  paylaşılabilir.

ü Her kuralın tanıtımı ve daha iyi uygulanabilmesi için değişik yarışmalar düzenlenebilir. (Fotoğraf yarışması gibi)

ü İş güvenliği dergisi çıkarılabilir.

ü Endüstri ve İSG kuruluşları ortak araştırma ve çalışmalar yapmalıdır.

ü Yıllık madencilik güvenlik raporu hazırlanmalıdır.

ü İSG çalışmalarında hedef grupların belirlenmesi ve iyi analiz edilmeleri gerekmektedir.

ü Her ay uygulanacak bir kural belirlenebilir. “Ayın Kuralı”

ü Forumlar düzenlenebilir.

ü İş güvenliğinin yararları ile ilgili videolar hazırlanabilir

ü Yeni gelen çalışanlara yönelik özel eğitim programları hazırlanmalıdır.

ü Çalışanların ve işletmelerin İSG yetkinliklerinin sertifikalandırılması önemlidir.

ü Kurum tarafından sunulacak kaynak ve dokümanların hazırlanması gerekir.

ü İletişimin sağlanması için internet üzerinde kurumsal İSG portalı oluşturulabilir.

ü İletişimin sağlanması için en iyi uygulamalar paylaşılmalıdır.

ü Kurum içi ve kurumlar arası iletişimin güçlendirilmesi gerekir.

ü Eğitim konusunda, risk değerlendirme çalışmaları ve uygulamaları önceliklidir.

ü Çalışanların kolaylıkla uygulayabilecekleri kontrol listelerinin çalışanlarla beraber oluşturulması da eğitimin bir parçasıdır.

ü İyi uygulamalar için iyi tavsiyelere her zaman ihtiyaç vardır.

ü Yasal çatının oluşturulması çok önemlidir.

ü İSG ve çalışma kültürü kazanımına yönelik faaliyetler ve uygulamalar yapılmalıdır.

ü Uyulması gereken standartlar belirlenmeli ve çalışanlara eğitimi verilmelidir.

ü Risk değerlendirme konusunda, uygulama pratiklerinin paylaşılması gerekir.

ü İş ortamı ve iş makinalarının güvenlik anlayışı içinde dizayn edilmesi gerekmektedir.

ü Kaza önleme kültürünün sadece kurumsal bazda değerlendirilmeyip; yayılması gerekir.

ü Riskleri belirleyip, bu konuda kullanılabilecek araçları da tespit ederek toplantılarla daha iyi İSG uygulamaları sağlanabilir.

ü Kurumların İSG alanında değişik ortak/paydaşlarla işbirliği önemlidir. (İLO, İSSA, diğer madenciler gibi)

ü Rehberler ve kontrol listelerinin hazırlanması, risk görünürlüğü bilincini artıracaktır.

ü Yüksek riskli sektörlerde İSG yönetim sistemlerinin uygulanması gerekir.

ü Risk değerlendirme için rehberler hazırlanmalıdır.

ü EU-OSHA interaktif aracı olan iORA kullanılabilir.

ü KOBİ’ler de dahil olmak üzere daha iyi istatistiklerin tutulması ve paylaşımı sağlanmalıdır.

ü İşyerlerinde değerlendirilen farklı gruplar için özel programlar hazırlanmalıdır. (genç, yaşlı, engelli işçi, göçmen işçi)

ü İSG yönetim sisteminin hükümet, kurumlar, şirketler ve diğer birlikler bazında taahhüt edilmesi gerekmektedir.

ü İSG yönetim sistemi ve ilkelerinin uygulaması, iyi bir İSG sonucu elde etmek için gereklidir.

ü İSG sisteminin işverenlerce de kabullenilebilmesi önemlidir. Bu konuda işverenler cesaretlendirilmelidir.

ü İSG’yi geliştirmek için başlama noktası seçimi önemlidir.

ü Mevcut olan ekipman ve araçların İSG yönünden sürekli geliştirilmesi ve iyileştirilmesi gerekir.

ü İşletmelerde uygulanan yasal faaliyetlerin sonuçları ve iyi örneklerin paylaşıldığı bir bülten çıkarılarak, makine operatörlerini satınalma süreçlerinin içine alarak; işletme üst yönetiminin saygınlığının arttıracaktır. Üst yönetime olan inanç, çalışanların sisteme daha çok katkı vermesini sağlayacaktır.

ü Makine üreticileri ile İSG alanında çıkarılan ve makine üreticilerinden beklentileri de içeren bültenler paylaşılmalıdır. 

ü Makine üreticileri, sektörel İSG toplantılarına davet edilmelidir.

ü Makine üreticilerinin de İSG konusunda bilinçlenmesi ve cesaretlendirilmesi önemlidir.

ü Yatırımcıların ve işverenlerin, çalışanlar ve onların eğitimleri ile yetkinliklerinin arttırılmasına yatırım yapmaları sağlanmalıdır.

ü Çalışanları sürece dahil ederek, karar mekanizmalarına katarak, sosyal destek sağlayarak İSG konusunda daha güçlü motivasyon sağlanabilir.

ü İSG konusundaki farkındalığı arttırmak gerekir.

ü En iyi uygulamaların gösterildiği ve paylaşıldığı sunum ve işyeri turları gibi faaliyetler, çalışanların İSG farkındalığının artmasına katlı sağlayacaktır.

ü Güvenlik konusunda yeni fikirler desteklenmeli İSG konusunda prim uygulanmalıdır.

ü Çalışanlar, yaptıkları olumlu İSG çalışmaları nedeniyle yönetimce onurlandırılmalıdır. Bu konuda, bu çalışanların ilan edilerek duyurulması ve para ödülü gibi argümanlardan istifade edilebilir.

ü İşletmelerde güvenlik ödül sistemi kurulmalıdır.

ü Güvenlik ödülleri güçlü mesajlar, etkili ve verimli araçlar sunmalıdır.

ü Güvenlik ödülü konusunda ön koşullar belirlenmelidir. Bu kapsamda; akıllı ve belirli bir eleme sisteminin, katılımcı belirlenmesi, efektif medya kullanımı değerlendirilmelidir.

ü Üst yönetimden çalışanlara özel mektuplar gönderilebilir.

ü Şirket içi, ulusal ve uluslararası yarışmalar düzenlemek veya bunlara katılmak da çalışanları destekleyecektir.

ü İSG konularında hassasiyet oluşturmak ve bilinçlendirmek için, resim, film, broşür, poster, mesajlar, sloganlar, web, kıyafet, hediye ve özendirme uygulamalarından faydalanılabilir.

ü Daha iyi İSG koşulları ve etkin iş yürütümünü sağlama konusunda, çalışana/insana yatırım için şirketler bütçelerinden yeterli miktarda bir pay ayırmak zorundadır.

ü Makale, video ve sunum gibi materyaller oluşturulmalıdır.

ü İSG yönetim sistemi ilkeleri güçlü bir şekilde dile getirilmeli; vurgulanmalıdır.

ü İSG yönetim sistemi ilkeleri güçlü bir şekilde desteklenmeli; bu desteğin tüm gerekçeleri çalışanlara başarı ile sunulabilmelidir.

ü Yönetimin güçlü taahhüdü gösterilmelidir.

ü İyi örnekler tespit edilmelidir.

ü İSG konusunda net hedefler konulmalıdır.

2.2. YEDİ ALTIN KURAL

Ülke sunumları ve grup çalışmalarının ardından ISSA Mining Genel Sekreteri Bay Helmut Ehnes, ISSA Mining’in genel yapısı ve dünya çapındaki faaliyetleri hakkında bilgi verdikten sonra madencilikte sıfır kaza oranı için yılların birikimi ile sektörün ve derneklerinin birlikte oluşturduğu 7 altın kuralla ilgili ayrıntılı bir sunum yapmışlardır.

7 Altın kuralla ilgili detay bilgiler aşağıda yer almaktadır:

Madenciliğin ekonomiye yön veren bir alan olması sebebi ile kazalar ve benzer felaketler medyada sıkça yer almaktadır. Bu imajın nasıl düzeltilebileceği ve kazaların nasıl azaltılabileceği konusunda İSSA Mining yönetimi 2012 yılında yeni global bir strateji üzerinde çalışmalar yaparak; “daha güvenli bir madencilik için VİZYON SIFIR (sıfır kaza hedefi)” belirlenerek, bu doğrultuda çalışmalara hız verdi. Verilmek istenen mesaj kısaca, kazaların ve felaketlerin bir şekilde önlenebileceği yönündedir. 

Anlaşıldığı üzere bu ekonomik kayıpların da ötesinde yerine getirilmesi gereken bir insanlık görevini ifade etmektedir. Daha güvenli ve sıfır kazanın olduğu bir iş ortamının oluşturulabileceği düşüncesi ile VİZYON SIFIR hedefini madenlerde ve tüm tehlikeli iş yerlerinde uygulayabilmek için 7 altın kural tespit edilerek yayınlanmıştır.

1. LİDERLİK: Eğer yönetim kademesindeki kişiler, iş güvenliğine verilen önem konusunda net davranmayıp; doğru mesajlar vermezse çalışanların tamamına olumsuz yansımaları olur.

2. RİSK YÖNETİMİ: İlk aşamada kazalara nelerin neden olduğu konusunda analizlerin yapılarak gerekli şemaların çıkarılması gerekmektedir. İkincisi, tüm riskler sistematik ve düzenli olarak belirlenip, önleyici tedbirlerin belirlenerek, listelenmesi yapılmalıdır. Sonrasında gelişim aşamaları gözlemlenerek kayda alınmalı ve değerlendirilmelidir.

3. HEDEF BELİRLEME: Bir iş güvenliği gelişim programı oluşturularak, uygulanabilir ve netice alınabilecek hedefler belirlenmelidir. Hedeflerdeki öncelik sırası belirlenerek zaman ve para kaybı da önlenmelidir.

4. GÜVENLİ SİSTEM: İşyerlerinde uygulanan iş güvenliği sisteminin çok sağlam temeller üzerinde; sadece yeterli kalifiye personel ve ekipmandan değil; iyi bir organizasyon zincirinden kurulmuş olması gerekir.

5. TEKNOLOJİ: İŞYERLERİ en güvenli ekipmanların kullanıldığı, iş güvenliği yönünden en son eteknolojiyi kullanan iş makinalarının kullanıldığı ve kişisel koruyucu malzemelerin uygun teknoloji ile üretilmesi ve kullandırılması

6. NİTELİKLİ İŞGÜCÜ: Çalışanların yeteneklerine ve yeterliliklerine göre alanlarının belirlenip; gerekli tüm eğitimlerin verildiği bir düzenle eğitim sistemi geliştirilmelidir. Çalışanların ancak ne yaptığını bilmeleri halinde daha güvenli çalışabilecekleri unutulmamalıdır.

7. İNSAN: Çalışanların motivasyonunun tam olarak sağlandığı, fikirlerinin dinlendiği ve karşılıklı güven ilişkisinin sağlandığı bir çalışma ortamının oluşturulması aynı zamanda iş yeri kültürü ve iş güvenliği kültürü oluşturacaktır.

Sonuç olarak; Önlemek sadece sosyal ve insancıl bir zorunluluk değil; aynı zamanda, firmaların geleceğini belirleyecek en önemli yatırımdır. 

3. DEĞERLENDİRME

1. Program süresince Alman madenciliğinin vizyon ve mentalite ipuçlarını görme fırsatı elde edilmiştir. Almanların iş disiplini dikkat çeker boyuttadır. Ziyarette, yapılan işlerin özen gösterilerek daha iyi nasıl yapabileceği hususunu içselleştirme fırsatı elde edilmiştir.

2. Alman ve Türk madenciliğinin, yönetimsel ve mevzuat ölçeğinde karşılaştırılmasını yapma imkanı elde edilmiştir. Alman madencilik kültüründeki olumlu uygulamaların ülkemiz madenciliğinde de bir kültür olarak yerleştirilmesi gerekmektedir.

3. Türkiye’de, madencilik sistemindeki tüm unsurların bakış açısını değiştirecek bir eylem planı hazırlanması ve bu konuda ciddi bir eğitim programı uygulanması gerekliliği ortaya çıkmıştır.

4. Alman Kaza Sigortası Kurumu, çalışanların eğitimi konusunda önemli yatırımlar yapmıştır. Laboratuvar ve spor alanları da ihtiva eden eğitim tesislerinde sürekli eğitimler düzenlenmektedir. Bu çerçevede, ülkemizde, SGK’nın da eğitimler düzenleyebilmesine yönelik yine ÇSGB’ye bağlı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezinin (ÇASGEM)’in daha etkin halde kullanılması gerekmektedir. Hatta, ETKB’nın da bir eğitim merkezi kurması hususu değerlendirilmelidir.

5. Almanya’da düzenlenen çalıştaya gerek ETKB gerekse ÇSGB, İSGGM’nün birlikte katılması; Türkiye’de madencilik faaliyetlerinin izlenmesi ve denetlenmesi konularında yetkili her iki kurumun ortak şeyler görme ve öğrenmesi imkanını sağlamıştır. Madencilikte İSG konusunda ETKB ve ÇSGB arasında güçlü bir irtibat ve işbirliği sağlanmalıdır.

6. Çalıştay’da özellikle Almanya başta olmak üzere üretim ve İSG arasındaki ayrılmaz ilişkiye dikkat çekilmiştir. Geçmişte sadece “üretim sorumlusu” olarak tanımlanan tüm kişilerin; şu anda, “hem üretimden hem de iş güvenliğinden sorumlu” olarak tanımlandıkları belirtilmiştir..

7. Çalıştayda İSSA tarafından geliştirilen ve tanıtımı yapılan; “İSG’de Yedi Altın Kural” (Vision Zero-Sıfır Kaza Hedefi) masaya yatırılmıştır. Önlemenin, sadece sosyal ve insancıl bir zorunluluk olmadığının; aynı zamanda, firmaların geleceğini belirleyecek en önemli yatırım olduğunun altı çizilmiştir.                                         

i. Liderlik

ii. Risk Yönetimi

iii. Hedef Belirleme

iv. Güvenli Sistem

v. Teknoloji

vi. Nitelikli İşgücü

vii. İnsan.

8. Almanya’nın en büyük kimya tesislerini bünyesinde barındıran BASF Firmasının İSG alanında öne çıkardığı sloganları şunlardır:

i. Örnek Liderlik,

ii. Sorumluluk Bilinci,

iii. İletişim Kültürü,

iv. Katılımcılık.

9. Gerek İSSA’nın gerekse BASF’nin öne çıkardığı İSG ilkelerinde, özellikle üst düzey yöneticilerin liderlikleri; İSG konusunu benimsemeleri büyük önem arz etmektedir. Yöneticilerin, yürütme ve uygulama sorumluluğunun altı her platformda dile getirilmelidir.

10. ISSA Mining; madencilikte daha güvenli ve sağlıklı bir iş ortamı sağlama ve sağlanmasına eğitim yoluyla destek olan, bağımsız ve uluslararası, kar amacı gütmeyen, uluslararası kabul edilebilirliği olan, tüm madencilik sektörünü hedef alan bağımsız bir kuruluştur. Bu kuruluş ve buna üye olan kuruluşlarla işbirliği, iyi İSG uygulamalarının ülkemize kazandırılmasında yararlı olacaktır.

11. Almanya madenciliğinin İSG konusunda başarı anahtarlarının şunlar olduğu vurgulanmıştır:

i. Eğitimler üst ve orta düzey yöneticiler için ayrı ayrı planlanmalıdır. İSG alanında ilerleme için üç önemli husus vardır. Bunları: “eğitim, eğitim, eğitim” olarak tanımlamak gerekir.

ii. Teknolojide meydana gelen gelişmeler yakından takip edilmeli ve madencilik sektöründe uygulanması sağlanmalıdır.

iii. Takım çalışmasına önem verilmelidir.

iv. Daha çok kömür, daha çok güvenlikle mümkündür (More Coal – Safety Coal). Tüm işletmeciler, kendilerini yarı işletmeci, yarı iş güvenlikçi olarak tanımladıkları bir sistem içerisinde çalışmalıdır.

v. Madencilikte, sıfır kaza bir hayal değildir.

12. Çalıştay sırasında, madencilik sektöründe sıkıntı yaşayan ülkelerin temel sorunları olarak:

i. Güvenlik kültürü,

ii. Ölümcül kaza risklerinin kontrolü,

iii. Mesleki hastalıkların kontrolü,

iv. Çalışma denetimi,

v. Eski teknoloji,

vi. Küçük ölçekli madencilik,

vii. Kömür rezervinin jeolojik yapısının mekanize üretime uygun olmaması,

viii. İşgücünün eğitimsizliği, konuları öne çıkmaktadır.

13. Sektördeki en önemli risk, riskleri önemsememektir.

14. Madencilik sektöründe yüksek teknoloji kullanıldıkça kaza oranlarının düşmekte olduğu, sektörde teknoloji değişimi ve bu değişimin yönetimi önem arz etmektedir.

15. Daha güvenli madencilik, daha iyi makine ve araç tasarımından geçmektedir. Makine tasarımcıları, üreticileri ve makine satıcılarının, kullanıcılarla birlikte çalışmaları ile daha güvenli ekipmanlar üretilebilmesi ve daha güvenli madencilik yapılabilmesi mümkün olacaktır.

16. Çalıştayda öne çıkan hususlardan biri de, İSG yönetim sistemi vurgusudur. 7 Altın Kural gibi ilkelerle birlikte, bir İSG yönetim sisteminin kurulumu önemlidir.

19/09/2014

 Mehmet UYGUN ve Metin AKTAN

NOT: İş bu rapordaki bazı bilgiler Almanya’daki ISSA Mining ve bazı şirket yetkililerinden alınmış olup, söz konusu bilgilerin doğruluğundan TKİ ve iş bu raporu hazırlayanlar sorumlu tutulamaz.